РЕЧНИК НА БЪЛГАРСКИЯ ЕЗИК

      БОД1, áо̀­äúò, áо̀­äà, ìí. áо̀­äî­âå, ñëåä ÷èñë. áо̀­äà, ì. 1. Еä­íî ïðî­êàð­âà­íå íà èã­ëà ñ êî­íåö â ïëàò, òú­êàí; áîä­âà­íå. Сå­äè Тî­äî­ðà­êè íà ñóí­äóð­ìà­òà è ñè êúð­ïè ïî­òó­ðè­òå.

Пî­íå­æå å íà­âúð­âèë ìíî­ãî äú­ëúã êî­íåö, òî ñëåä âñå­êè áîä ðú­êà­òà ìó øè­ðî­êî ñå ðà­ç­ìàõ­âà è îòè­âà ÷àê êúì ãúð­áà. Д. Нå­ìè­ðîâ, Б, 12. Еä­ðà­òà ìó ãëà­âà [íà äàñ­êàë Бî­æèí],.., áå­øå ëå­êî íà­ê­ëî­íå­íà íàä äÿ­ñ­íî­òî ìó ðà­ìî — êàê­òî áå ñâè­ê­íàë îò äúë­ãè ãî­äè­íè äà ñëå­äè áî­äî­âå­òå íà øè­âàø­êà­òà ñè èã­ëà. Д. Тà­ëåâ, ЖС, 150. Сà­ðà­ôîâ èìàë ðî­ëÿ­òà íà Аí­òîí Мåë­öåð, øè­âà÷. В ïúð­âî­òî äåé­ñòâèå íà êî­ìå­äè­ÿ­òà ìëà­äè­ÿò Мåë­öåð, íà­âå­äåí íàä åäèí ôðàê, øèå èëè­öè. Сëåä âñå­êè áîä, ïðå­äè èç­äúð­ï­âà­íå íà êî­íå­öà, òîé ïðà­âè ñ èã­ëà­òà áðèì­êà. Сò. Гðó­äåâ, ББ, 89-90. // Кî­íå­öúò, áðî­äå­ðè­ÿ­òà, êî­ÿ­òî îñ­òà­âà ìåæ­äó äâå ïðî­êàð­âà­íèÿ íà èã­ëà­òà â ïëàò, òú­êàí ïðè øè­å­íå, áðî­äè­ðà­íå. Сå­ãà ìëà­äà­òà ñå­ëÿí­êà ñè âå­çå­øå íî­âà êî­øó­ëÿ.. Бîä ñëåä áîä èç­íèê­âà­õà øàð­êè­òå ïî ïàç­âè­òå, ïî ðú­êà­âè­òå — ÷åð­âå­íè, çå­ëå­íè, æúë­òè,.., åä­íà â äðó­ãà, åä­íà ïðåç äðó­ãà â ñëî­æ­íà ïëå­òå­íè­öà. Д. Тà­ëåâ, ПК, 373. А âçå­ìå­øå ëè äà øèå êå­íå­òà ïî ðú­êà­âè è íà­ã­ðúä­êè, òÿ, ïðè­âå­äå­íà íàä íåÿ, âíè­ìà­òåë­íî ùå ѝ ïî­êàç­âà êîë­êî áî­äà äà íà­ï­ðà­âè òóê è êîë­êî êëóï­÷å­òà äà çà­âúð­æå òàì. Т. Вëàé­êîâ, Пð I, 34. Пðèñ­òè­ã­íà è Пà­â­ëè­íà â áÿ­ëà áëó­çà ñúñ ñè­ò­íî­ê­ðúñ­òî­ñà­íè ÿð­êè áî­äî­âå. Аë. Бà­áåê, МЕ, 68.

2. Сëå­äà îò íà­òèñ­êà­íå ñ îñ­ò­ðî­â­ðúõ ïðå­ä­ìåò èëè îò ïðî­êàð­âà­íå íà èã­ëà ñ êî­íåö â òú­êàí. Нî íÿ­êàê ñúâ­ñåì íå­î­÷àê­âà­íî ñå íà­ò­ðàï­âà­øå íà ïî­ã­ëå­äà äÿ­ñ­íà­òà ìó ðú­êà.. Пðè ñâèâ­êà­òà ñå âèæ­äà­õà äâà ïðå­ñ­íè ÷åð­âå­íè áå­ëå­ãà, ÷è­ÿ­òà ïðà­âèë­íà ôîð­ìà è áî­äî­âå­òå îêî­ëî òÿõ èç­äà­âà­õà ðà­áî­òà­òà íà õè­ðóðã. В. Рà­é­êîâ, ПВ, 12. Пî ðú­áà ëè­÷àò áî­äî­âå­òå îò ðàç­ïî­ðå­íèÿ øåâ.

3. Вèä øåâ èëè áðî­äå­ðèÿ è ñà­ìè­ÿò íà­÷èí íà èç­ðà­áîò­âà­íå­òî èì. — Зà­ùî íå ѝ êó­ïèø åä­íà êðà­÷­íà ìà­øè­íà îò íî­âè­òå ìî­äå­ëè "Сèí­ãåð", áå ÷î­âåê? Сè­òåí áîä, çíà­åø, ãëàä­êî âúð­âè è íè­êà­êúâ øóì! Чó­äî­ìèð, Иçáð. ïð, 76. Тÿ [êðú­æîê-ðú­êî­âî­äè­òåë­êà­òà] íè ïî­êà­çà è ðà­ç­íè áî­äî­âå, êàê­âî ìî­æå­ëî äà ñòà­íå ñ ìú­íèñ­òà, ñ èç­ëè­ø­íà ïàí­äåë­÷è­öà, øè­ðèò­÷å. В. Бîí­÷å­âà, АП, 86. Бîä çàä èã­ëà. Бîä ïðåä èã­ëà. Кðúñ­òî­ñàí áîä. Сèí­ä­æèð áîä. Бîä ðè­áå­íà êîñò.

4. Бðèì­êà (â 1 çíà÷.). Тÿ ïëå­òå ÷î­ðàï, âú­ç­ëåñ­òè­òå ѝ ïðúñ­òè ÷å­â­ðúñ­òî ïðå­ìÿ­òàò èã­ëè­òå è ñå ðå­äÿò áîä ñëåä áîä. Д. Сï­ðîñ­ò­ðà­íîâ, С., 155. Еë­êà ïëå­òå­øå ïó­ëî­âåð çà ÷è­÷î Мà­ðèí.. — Еä­íî, äâå... — áðî­å­øå òÿ áî­äî­âå­òå. А. Гó­ëÿø­êè, МТС, 328. Пó­ñ­íà ìè ñå áîä íà ÷î­ðà­ïà.

5. Еä­íî íà­òèñ­êà­íå, äî­ïè­ðà­íå íà îñ­ò­ðî­â­ðúõ ïðå­ä­ìåò â íå­ùî; áîä­âà­íå, óáîæ­äà­íå. Нå­ùî â ìèã ãî áîä­âà ïî ðú­êà­òà. Тðúí? Нå: äâà òðú­íà. Дâà áî­äà. М. Вú­ëåâ, ПСС, 65. Тÿ óñ­ïÿ äà èç­âúð­íå ëè­öå­òî ñè, íî îñ­ò­ðè­ÿò è ñòó­äåí áîä íà ìóñ­òà÷­êè­òå ìó îïà­ðè áó­çà­òà ѝ. И. Пå­ò­ðîâ, НЛ, 17. Кî­ðå­ìúò íà êî­íÿ ìó ïó­ùà­øå êðúâ îò áî­äî­âå­òå íà ìà­õ­ìó­çè­òå ìó. Иâ. Вà­çîâ, Сú÷. ХIII, 148. ● Оáð. Тîé ñè ñïîì­íè ñ ãîð­÷è­âè­íà äó­ìè­òå íà ÷åð­íî­î­êèÿ,.., è íÿ­êà­êúâ îñ­òúð áîä ãî îæè­ëè ïî ñúð­öå­òî. Иâ. Вà­çîâ, Сú÷. ХХVI, 11-12.

6. Оñ­òàð. è äè­àë. Тú­íúê, çà­î­ñ­ò­ðåí êðàé íà èã­ëà, øè­ëî, ìå÷ è ïîä.; îñ­ò­ðèå, âðúõ, áîäèë1. Сëå­çå ïî ñëà­áà­òà íà­ê­ëîí­íîñò íà áðå­ãà,.., êà­òî ñå îïè­ðà­øå íà òî­ÿ­ãà, âú­î­ðú­æå­íà ñ îñ­òúð áîä íà äîë­íèÿ êðàé. Иâ. Вà­çîâ, Сú÷. VI, 62. Аêî íÿ­êîé îò òèå ïî­ñ­ëå­ä­íè­òå çàñ­ïè, ò. å. îò ÷è­ðà­÷å­òà­òà, öÿ­ðúò ìó å ãî­òîâ. Нà­÷à­ñúò íÿ­êîë­êî èã­ëå­íè áî­äî­âå ùå ñà çà­áè­ÿò â ìå­ñà­òà ìó. З. Сòî­ÿ­íîâ, ЗБВ I, 67. Кà­òî ïðå­êà­ðàõ îñ­ò­ðè­å­òî ìó íÿ­êîë­êî ïú­òè ïî áðóñ­òà, àç îïè­òàõ áî­äà ìó èç­ïúð­âî âúð­õó åä­íî ïàð­÷å îò âåõ­òà ïî­ä­ìåò­êà. Сò. Чè­ëèí­ãè­ðîâ, ХНН, 175. Нè­êî­ëà ìà­é­öè äó­ìà­øå: / "Пî­äàé ìè, ìà­ìî, íî­æî­âå, / ñúñ äâà­íà­äå­ñå áî­äî­âå / è äâà íî­æî­âå õàí­ä­æà­ðå". Нàð. ïåñ., СáБðМ, 191.

7. Дè­àë. Оñ­ò­ðà, õà­ï­ëè­âà äó­ìà, èç­ðàç. Гëå­äàé êàê­âè øè­ëà è áî­äî­âå ìó ïó­ùà. Н. Гå­ðîâ, РБЯ I, 57.

      БОД2, áо̀­äúò, áо̀­äà, ìí. áо̀­äî­âå, ñëåä ÷èñë. áо̀­äà, ì. Тåõí. Еäè­íè­öà ìÿð­êà çà èç­ìåð­âà­íå ñêî­ðîñòòà íà ïðå­äà­âà­íå íà èí­ôîð­ìà­öèÿ â òå­ëå­ã­ðà­ôè­ÿ­òà.

— Оò ôð. ñîáñòâ.