РЕЧНИК НА БЪЛГАРСКИЯ ЕЗИК

      ДОГМА̀ТИКА æ. Кíèæ. 1. Бî­ãî­ñ­ëîâ­ñ­êà äèñ­öè­ï­ëè­íà, ñèñ­òåì­íî èç­ëî­æå­íèå íà äî­ã­ìè­òå íà äà­äå­íà ðå­ëè­ãèÿ; âå­ðî­ó­÷å­íèå. — А òè êàê­âî, êú­äå ñè ó÷èë? — Мà­ã­íà­óð, áðàò­÷å! — îò­ãî­âî­ðè ñ ãîð­äîñò Аëó­íÿ­íîñ. — Иñ­òî­ðèÿ íà âñè÷­êè íà­ðî­äè, åñ­òåñ­ò­âî­ç­íà­íèå, êà­íî­íè, äî­ã­ìà­òè­êà. Й. Вúë­÷åâ, СКН, 26. Бèë èç­ï­ðà­òåí äà ñà ó÷è â åä­íà îò ðóñ­êè­òå ñå­ìè­íà­ðèè, íî êà­òî áó­é­íà è íå­î­áè­ê­íî­âå­íà íà­òó­ðà,.. — ñêî­ðî ñà ïðîñ­òèë ñ êà­òå­õè­çè­ñà íà Фè­ëà­ðå­òà è ñ äî­ã­ìà­òè­êà­òà. З. Сòî­ÿ­íîâ, ЗБВ I, 168. "Кî­ãà­òî Бîã ñúò­âî­ðèë ñâå­òà — ÷å­òÿ­õ­ìå íèå ïî äî­ã­ìà­òè­êà, — â øåñ­òèÿ äåí òîé çà­ìè­ñ­ëèë äà ñúç­äà­äå ÷î­âå­êà ïî ñâîé îá­ðàç è ïî­äî­áèå." ВН, 1960, áð. 2740, 2.

2. Сèñ­òå­ìà îò äî­ã­ìè­òå íà äà­äå­íà ðå­ëè­ãèÿ, íà íÿ­êàê­âî ó÷å­íèå. Хðèñ­òè­ÿ­í­ñ­êà­òà äî­ã­ìà­òè­êà â ó÷å­íè­å­òî ñè çà Бî­ãà ñå å îò­ðà­çè­ëà â ñëå­ä­íè­òå ïî­ñ­ëî­âè­öè: Гîñ­ïîä âñè÷­êî âè­äè; Гîñ­ïîä âè­äè êîé å ïðàâ è êîé å êðèâ. Б. Аí­ãå­ëîâ, ЛС, 75. Нå å áè­ëî âú­ç­ìî­æ­íî ïðåç IХ âåê äî­ðè è çà íàé-ïðî­íè­öà­òåë­íè­òå î÷è äà îò­ê­ðè­ÿò, ÷å õðèñ­òè­ÿ­í­ñ­ò­âî­òî ïî îñ­íî­â­íà­òà ñè äî­ã­ìà­òè­êà å ÷î­âå­êî­ïî­òèñ­êà­ùî. Н. Дðà­ãî­âà, КО, 33-34. — Тå­î­ôèë íå å îã­ðà­íè­÷åí îò êà­íî­íè­òå, íè­òî îò äî­ã­ìà­òè­êà­òà íà öúð­ê­âà­òà. Иâ. Сà­ðàí­äåâ, ЕС, 45.

3. Сà­ìî åä. Дî­ã­ìà­òè­çúì, äî­ã­ìà­òè­÷­íîñò.

— Оò ãð. äïãìáôéêή.

   ДОГМАТЍЧЕН, ‑÷íà, ‑÷íî, ìí. ‑÷íè, ïðèë. Кíèæ. 1. Кî­é­òî ñå îò­íà­ñÿ äî äî­ã­ìè, êî­é­òî ñå îò­ëè­÷à­âà ñ äî­ã­ìà­òè­çúì; äî­ã­ìà­òè­÷åñ­êè. О÷å­âè­ä­íî Иá­ñåí âñ­òúï­âà âúâ âñå ïî-òÿ­ñ­íà âðúç­êà ñ èäå­è­òå íà ñâî­å­òî âðå­ìå, äî­êà­òî íàé-ñå­ò­íå ñòà­âà íàé-ñú­â­ðå­ìåí îò ñú­â­ðå­ìåí­íè­òå äðà­ìà­òè­÷åñ­êè ïè­ñà­òå­ëè. Нî­âè­òå íå­ãî­âè èäåè íå ñà íå­ùî äî­ã­ìà­òè­÷­íî, à — ïëà­ìúê íà æè­âî­òà, íå­ãî­âà èñ­ê­ðà, äó­øà íà âðå­ìå­òî. Н. Лè­ëè­åâ, Сú÷. III, 235. — Еòî òî­âà íå ìî­ãà äà ïðè­å­ìà àç âúâ âà­øà­òà ôè­ëî­ñî­ôèÿ, íå­é­íà­òà äî­ã­ìà­òè­÷­íà, ïî­âúð­õ­íîñ­ò­íà è ñó­õà òå­î­ðå­òè­÷­íîñò. Дà ÿ ïðè­å­ìà, çíà­÷è äà ñå âúð­íà ñòî ãî­äè­íè íà­çàä. Еì. Сòà­íåâ, ИК I è II, 55. Вú­î­ðú­æåí ñ òå­çè êðè­òå­ðèè, ïîä­ñ­êà­çà­íè îò ðóñ­êè­òå êðè­òè­öè, è ñâî­áî­äåí îò äî­ã­ìà­òè­÷­íà åä­íîñ­ò­ðàí­÷è­âîñò, Дðó­ìåâ ïðà­âè îöåí­êà íà ðåä íà­ó­÷­íè êíè­ãè è ïðå­äè âñè÷­êî íà ñòà­òè­è­òå â öà­ðè­ãðàä­ñ­êî­òî ñïè­ñà­íèå "Чè­òà­ëè­ùå". М. Аð­íà­ó­äîâ, БКД, 221.

2. Кî­é­òî ñå îò­íà­ñÿ äî äî­ã­ìè­òå, äî äî­ã­ìà­òè­êà­òà íà äà­äå­íà ðå­ëè­ãèÿ èëè ó÷å­íèå; äî­ã­ìà­òè­÷åñ­êè. Мàë­êî ïî-êú­ñ­íî, ïî÷­òè ïðåç öå­ëèÿ ХIV â., æè­âî­òúò íà ìî­íà­ñè­òå áèë ðàç­òúð­ñ­âàí îò äî­ã­ìà­òè­÷­íè ñïî­ðî­âå, íà ïúð­âî ìÿñ­òî îò ïðî­÷ó­òà­òà åðåñ íà èñè­õàñ­òè­òå èëè íà áå­ç­ìúë­âè­å­òî. Пð, 1952, êí. 6, 48. Вú­ï­ðå­êè äî­ã­ìà­òè­÷­íèÿ õà­ðàê­òåð íà Нà­ïè­ñà­íè­å­òî çà ïðà­âà­òà âÿ­ðà, âú­ï­ðå­êè ìà­ëî­á­ðîé­íîñòòà íà âú­ï­ðî­ñè­òå, çà­ñå­ã­íà­òè â íå­ãî, è òÿ­õ­íî­òî ðå­øå­íèå ñ îã­ëåä íà õðèñ­òè­ÿ­í­ñ­êèÿ òðà­äè­öè­î­íà­ëè­çúì, òî­âà ñú­÷è­íå­íèå ñå âê­ëþ÷­âà â îíàÿ ãî­ëÿ­ìà áîð­áà, êî­ÿ­òî Кè­ðèë è Мå­òî­äèé âî­äÿò çà ïðî­ã­ðå­ñè­â­íî­òî ðàç­âè­òèå íà åâ­ðî­ïåéñ­êè­òå íà­ðî­äè. Е. Гå­îð­ãè­åâ, Пë, 1969, êí. 5, 60.