РЕЧНИК НА БЪЛГАРСКИЯ ЕЗИК

      ПЛОДОВЍТ, ‑à, ‑î, ìí. ‑è, ïðèë. 1. Зà ðàñ­òå­íèå — êîé­òî ðàæ­äà, äà­âà áî­ãàò, èçî­áè­ëåí ïëîä; ïëî­äî­íî­ñåí, ïëî­äî­ðî­äåí. Пðî­òè­âîï. áåç­ï­ëî­äåí. — Тàÿ ñó­ò­ðèí ïî­ê­ðàé íàñ ìè­íà Кå­ëå­øî­âî­òî Кî­ëå. Пî­ã­ëå­ä­íà êðó­øà­òà è ìè äó­ìà, ÷å çíà­ÿë äðó­ãà ïî-ïëî­äî­âè­òà îò ìî­ÿ­òà. К. Пåò­êà­íîâ, СВ, 107. Пîõ­âà­ëè ñà æúë­òà äþ­ëÿ, / .. / — "Я ñúì äþ­ëÿ ðî­äî­âè­òà, / ðî­äî­âè­òà, ïëî­äî­âè­òà, / ÷å ñúì äà­ëà éîò êëîí­÷åí­öå, / éîò êëîí­÷åí­öå êîø äþ­ëè­öè." Нàð. ïåñ., СáВСò, 250.

2. Зà çå­ìÿ, íè­âà — âúð­õó êî­é­òî îò­ã­ëåæ­äà­íè­òå ðàñ­òå­íèÿ ðàæ­äàò, äà­âàò ìíî­ãî ïëîä; ïëî­äî­ðî­äåí, ïëî­äî­íî­ñåí, ðî­äî­âèò. Пðî­òè­âîï. áåç­ï­ëî­äåí. Тàÿ êëà­ñè­÷åñ­êà ïëà­íè­íà, èëè ïî-äî­á­ðå ïëà­íè­íè — çà­ùî­òî Рî­äî­ïè­òå ñà åäèí áåç­êî­íå­÷åí êóï âå­ðè­ãè, ãðå­áå­íè, áúð­äà, ðàç­õâúð­ëÿ­íè ìåæ­äó ïëî­äî­âè­òà­òà äî­ëè­íà íà Мà­ðè­öà è Бÿ­ëî­òî ìî­ðå .. ñà íà­ñå­ëå­íè ãëà­â­íî ñ áúë­ãà­ðè. Иâ. Вà­çîâ, Сú÷. XVII, 64. "Нà­øè­ÿò íà­ðîä å òðó­äî­ëþ­áèâ, à çå­ìÿ­òà íè å áî­ãà­òà..". Сè÷­êî­òî òî­âà å èñ­òè­íà; íî îò íà­øå­òî òðó­äî­ëþ­áèå è îò íà­øà­òà ïëî­äî­âè­òà çå­ìÿ ïðî­è­ç­ëà­çÿ òâúð­äå ìàë­êà ïîë­çà. С, 1872, áð. 41, 328. Кî­ãà­òî åä­íà íè­âà íè äà­äå ïúë­íî è òåæ­êî æè­òî, òî íèå ùå äà èìà­ìå áà­ðåì çäðà­âî ñå­ìå, êî­å­òî, êà­òî áú­äå íà­ñå­ÿ­íî äà­æå è íà íå ñúâ­ñåì ïëî­äî­âè­òà­òà íè­âà, ùå äà óäî­â­ëåò­âî­ðè îò­÷àñ­òè íà­øè­òå òðå­áî­âà­íèÿ. Зíàí., 1875, áð. 22-23, 350. // Зà æúò­âà, ðå­êîë­òà — êî­é­òî ñå õà­ðàê­òå­ðè­çè­ðà ñ èçî­áè­ëèå íà ïëîä; áî­ãàò. Зà­ðàä­âà ãè òîé ñ áëà­ãî­äà­ò­íè ìàéñ­êè äúæ­äî­âå è íå èñ­êà äà èì îò­íå­ìå ëå­ëå­ÿ­íà­òà â äó­øà íà­äåæ­äà çà ïëî­äî­âè­òà æúò­âà. Еëèí Пå­ëèí, Сú÷. I, 160-161.

3. Зà ïå­ðè­îä îò âðå­ìå — â êîé­òî ñå ðàæ­äà èçî­áè­ëåí ïëîä, èìà ïëî­äî­ðî­äèå; ïëî­äî­ðî­äåí. Гðåå ëÿ­òî ïëî­äî­âè­òî — / àç òî­âà­ðÿ åä­ðî æè­òî / è ïðå­âîç­âàì çëà­òåí ïëîä / çà ðà­áî­ò­íèÿ íà­ðîä! Рàí Бî­ñè­ëåê, Р, 40. ● Оáð. Нàø­òî âðå­ìå ñ øóì å / ìíî­ãî ïëî­äî­âè­òî, / äðó­æåñ­ò­âà­òà, êó­ìå, / ðàæ­äà ñòðà­õî­âè­òî. Иâ. Вà­çîâ, БМ II, 125.

4. Кî­é­òî ðàæ­äà ìíî­ãî, êîé­òî èìà ìíî­ãî äå­öà, ðîæ­áè; ðî­äî­âèò. Нà áà­ðî­íà ñå ñòî­ðè, ÷å Пðà­é­áèø íå­âîë­íî ñðà­â­íÿ­âà­øå ñâî­ÿ­òà äå­áå­ëà, âÿð­íà è ïëî­äî­âè­òà æå­íà ñ òèÿ ÷ó­ä­íè è ëå­êî­ìè­ñ­ëå­íè ñúç­äà­íèÿ, êî­è­òî ïðà­âå­õà æè­âî­òà òúé ïðè­ÿ­òåí. Д. Дè­ìîâ, Т, 155. Лè­ñè­öà­òà å ìíî­ãî ïëî­äî­âè­òà. П. Пåò­êîâ, СП, 26. Сâè­íÿ­òà ñå ïðà­ñè îò 7 äî 12 ïðà­ñå­òà; çàé­öè­òå ñà çàé­÷àò ïî ÷å­òè­ðè ïú­òè ïðåç ãî­äè­íà­òà; à ìèø­êè­òå è ïëú­õî­âå­òå ñà îùå ïî-ïëî­äî­âè­òè. Зíàí., 1875, áð. 9, 134. Еä­íà ìëà­äà æå­íà îò êó­ìî­âà ñòðà­íà õâúð­ëÿ­øå è ïðúñ­êà­øå ïî ïðè­ñúñ­ò­âó­þ­ùà­òà ïó­á­ëè­êà, .., øå­êåð­íè áà­ÿì­÷å­òà. (Пî íà­øè­òå ìåñ­òà ãè õâúð­ëÿò âúðç ìëà­äî­æåí­öè­òå êà­òî ñèì­âîë íà ìî­ëèò­ñ­ò­âó­âà­íèå äà áú­äàò ïëî­äî­âè­òè). СáНУ VII, 101.

5. Пðåí. Кîé­òî òâî­ðè ìíî­ãî; ïðî­äóê­òè­âåí. Тÿ èç­ã­ëåæ­äà­øå è íå­âå­ðî­ÿ­ò­íà — òàÿ ñìúðò íà íàé-ëè­÷­íèÿ áúë­ãàð­ñ­êè ïè­ñà­òåë [Иâàí Вà­çîâ], êî­ãî­òî íèå îùå êà­òî äå­öà áÿ­õ­ìå çà­âà‑

ðè­ëè èìå­íèò, ïðè­ç­íàò îò âñè÷­êè "Нà­ðî­äåí ïî­åò", êî­é­òî áå ìè­íàë ïðåç öå­ëèÿ íè äî­ñå­ãà­øåí æè­âîò âñå òúé æèâ, çäðàâ, ïëî­äî­âèò è ñëà­âåí. К. Кîí­ñ­òàí­òè­íîâ, ППГ, 354. Пî ñâî­ÿ­òà çà­êî­íî­äà­òåë­íà ðà­áî­òà òî­âà Сú­á­ðà­íèå íå ñå îò­ëè­÷è. Вï­ðî­÷åì Дúð­æà­â­íè­ÿò ñú­âåò íå áå óñ­ïÿë äà ïðè­ãîò­âè âà­æ­íè çà­êî­íî­ï­ðî­å­ê­òè.. Нàé-ïëî­äî­âèò ñå îêà­çà ïàê Нà­÷î­âè÷. С. Рà­äåâ, ССБ I, 357. В óïî­ìå­íà­òèÿ îò íàñ èí­äåêñ ñà ñïî­ìå­íó­âà íÿ­êîë­êî ïú­òè èìå­òî íà òîÿ Еðå­ìèÿ, .. Дà êà­æå­ìå íàé-íà­ï­ðåä íÿ­êîë­êî äó­ìè çà ëè­÷­íîñòòà íà òîÿ ïëî­äî­âèò ðàç­ï­ðîñ­ò­ðà­íè­òåë íà áî­ãî­ìèë­ñ­êè áà­ñ­íè. СáС, 93-94.

6. Пðåí. Кî­é­òî ñå óâåí­÷à­âà ñ ðå­çóë­òàò; ðå­çóë­òà­òåí, ïëî­äî­íî­ñåí, ïëî­äîò­âî­ðåí. Кî­ãà­òî ñìúðòòà èç­ò­ðú­ã­íà îò ðú­öå­òå ìó äâàé­ñåò­ãî­äè­ø­íà­òà Мè­íà, òîé [Яâî­ðîâ] ïî­âÿð­âà, ÷å ìî­æå äà ÿ çà­ìåñ­òè ñ Лî­ðà è ñå áå ïîä­ãîò­âèë, .., äà ñå îò­äà­äå — îæå­íåí çà íåÿ — íà íî­âà, ïëî­äî­âè­òà òâîð­÷åñ­êà äåé­íîñò. М. Кðå­ìåí, РЯ, 31. Аêî ñå îò­íå­ñåì êðè­òè­÷åñ­êè êúì íå­ãî [Сòàì­áî­ëî­âèÿ ðå­æèì] è ãî îöå­íèì â ïî-äà­ëå­÷­íè­òå ìó ïî­ñ­ëåä­ñ­ò­âèÿ, íèé ñìå ïðè­íó­äå­íè äà äî­äåì äî íå­ðà­äîñ­ò­íè çà­ê­ëþ­÷å­íèÿ, ùî ñå îò­íà­ñÿ äî ïî­ëî­æå­íè­å­òî íè íà Бàë­êà­íè­òå è ùî ñå îò­íà­ñÿ äî åä­íà ïëî­äî­âè­òà ïî­ëè­òè­êà, êî­ÿ­òî ñëåä­âà íå åôè­ìåð­íè, íî ñú­ùåñ­ò­âå­íè èí­òå­ðå­ñè íà áúë­ãàð­ñ­êèé íà­ðîä. Б, 1902, áð. 483, 1. Сðåä­ñ­ò­âî­òî, ÷ðåç êî­å­òî ïà­ìÿò­òà íè ñà ðàç­øè­ðÿ­âà è óñú­âúð­øåí­ñ­ò­âó­âà, å äî­á­ðî­òî óï­ðà­æ­íå­íèå .. Бåç òî­âà âñè÷­êè­òå íè íà­ï­ðÿ­ãà­íèÿ ùå áú­äàò ìàë­êî ïëî­äî­âè­òè, è çíà­íè­å­òî íè ùå áú­äå êà­òî ïëÿ­âà­òà ïðåä âÿ­òú­ðà. Н., 1874, êí. 1, 24.

7. Оñ­òàð. Гðàì. Зà àôèêñ — ïðî­äóê­òè­âåí. Мíî­ãî ïî-ãî­ëÿì å áðî­ÿò íà íàñ­òàâ­êè­òå, ñ êî­è­òî ïîñ­òî­ÿ­í­íî ñå îá­ðà­çó­âàò íî­âè äó­ìè .. Тà­êè­âà íàñ­òàâ­êè ñà ïðî­è­ç­âî­äè­òåë­íè (ïðî­äóê­òè­â­íè), æè­âè èëè ïëî­äî­âè­òè. Л. Аí­äðåé­÷èí è äð., БГ, 47.